Eczeem is niet één ziekte, maar een aandoening met een diverse biologische achtergrond. Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben met biomarkers vier verschillende types eczeem geïdentificeerd. De ontdekking kan op termijn bijdragen aan een behandeling op maat.
De onderzoekers hebben in het serum van 193 volwassenen met een matige tot ernstige vorm van constitutioneel eczeem 147 biomarkers, totaal IgE en 130 allergeen-specifieke IgE’s gemeten. Hieruit bleek dat in het serum van patiënten met eczeem een duidelijk bewijs was voor de aanwezigheid van ontsteking. Op basis van het onderzoek werden er vier specifieke clusters van patiënten geïdentificeerd.
Het onderzoek is deze week gepubliceerd in de Journal of Allergy and Clinical Immunology. Dermatoloog dr. DirkJan Hijnen, hoofdonderzoeker van de studie: “De vier clusters die wij hebben gevonden bij eczeempatiënten representeren onderliggende endotypes met unieke biologische kenmerken én geven inzicht in de pathogenese van de ziekte. Wanneer onze resultaten worden bevestigd in een prospectieve studie, kan deze ontdekking bijdragen aan een behandeling op maat van eczeem.”
In de figuur zijn de vier patientenclusters visueel weergegeven
Bruikbaar in de kliniek
Eczeem wordt vaak behandeld met basiszalven, lichttherapie en ontstekingsremmers. Een medicamenteuze behandeling op maat van eczeem met de biological dipilumab is in maart 2017 goedgekeurd in de Verenigde Staten en ook in Europa loopt een registratietraject. Het middel werkt goed bij het grootste deel van de patiënten, maar bij een kleiner deel heeft het nauwelijks of geen effect. “Het is teleurstellend wanneer een innovatief medicijn bij een deel van de eczeempatiënten niet werkt”, zegt Bernd Arents van de patiëntenvereniging VMCE. “Daarom is dit onderzoek van groot belang. Bovendien is er mogelijk niet één vorm van eczeem, maar misschien wel vier. Ik vind dat nogal baanbrekend.” Volgens de onderzoekers kan de identificatie van specifieke patiëntengroepen op basis van biomarkers bijdragen aan het beter selecteren van patiënten die goed zullen reageren op dit nieuwe middel. Hierdoor komt een behandeling op maat binnen bereik tegen lagere kosten.
Bijna 400.000 patiënten
Constitutioneel eczeem (ook atopische dermatitis genoemd) is een veel voorkomende jeukende ontsteking van de huid. De afwijking begint meestal in de eerste levensjaren en verdwijnt vaak weer na de puberteit. Het is een ziekte waarvoor een aangeboren ‘aanleg’ bestaat en die geassocieerd is met astma en hooikoorts. In Nederland hebben volgens het RIVM bijna 400.000 mensen constitutioneel eczeem met een kostenpost voor de gezondheidszorg van € 150 miljoen. Daarmee staat de aandoening op de vierde plaats in de top-10 van chronische aandoeningen. Bij kinderen is het na astma zelfs de belangrijkste chronische aandoening.
Eerste auteur van het artikel, Judith Thijs hoopt op 20 september in Utrecht te promoveren op dit onderzoek.
Publicatie
Thijs JL, Strickland I, Bruijnzeel-Koomen CAFM, Nierkens S, Giovannone B, Csomor E, Sellman BR, Mustelin T, Sleeman MA, Bruin de-Weller MS, Herath A, Drylewicz J, May RD, Hijnen D. Moving towards endotypes in atopic dermatitis: identification of patient clusters based on serum biomarkers. Journal of Allergy and Clinical Immunology 2017;140:730-737
Verder lezen?
Lees meer over huidontstekingen op umcutrecht.nl
